حقوق شما به عنوان یک کارمند یا کارگر، دریافت به موقع دستمزد و برخورداری از مزایای بیمه است. اما گاهی اوقات، کارفرماها از انجام تعهدات خود سر باز می‌زنند. در این صورت، احساس درماندگی نکنید! راه‌هایی برای احقاق حق و دریافت مطالبات‌تان وجود دارد. در این مقاله، به صورت جامع به این موضوع می‌پردازیم که چگونه در صورت عدم پرداخت حقوق و بیمه توسط کارفرما، شکایت کنید.
۱. جمع‌آوری مدارک
اولین قدم برای طرح شکایت، جمع‌آوری مدارک و مستندات است. این مدارک به اثبات ادعای شما کمک می‌کند. مدارک مورد نیاز شامل موارد زیر است:
- قرارداد استخدام: قرارداد مبنای ارتباط کاری شما با کارفرماست. با بررسی آن، می‌توانید جزئیات مربوط به حقوق، بیمه و سایر مزایا را استخراج کنید.
- فیش حقوقی: فیش حقوقی نشان می‌دهد که تاکنون چه مبلغی از حقوق را دریافت کرده‌اید و چقدر از آن معوق مانده است.
- ردیف کد بیمه: این کد نشان می‌دهد که آیا کارفرما شما را تحت پوشش بیمه قرار داده است یا خیر. با مراجعه به سایت تامین اجتماعی می‌توانید از وجود و صحت بیمه‌تان استعلام بگیرید.
- سایر مکاتبات: هر گونه نامه یا ایمیل رد و بدل شده با کارفرما در خصوص حقوق و بیمه را نگه دارید. این مکاتبات می‌تواند به عنوان مدرکی دال بر پیگیری شما پیش از طرح شکایت، مورد استفاده قرار گیرد.
۲. مذاکره با کارفرما
قبل از طرح شکایت رسمی، می‌توانید با کارفرما وارد مذاکره شوید. گاهی اوقات، سوتفاهم یا اشتباهی رخ داده است که با گفتگو قابل حل است. با لحنی محترمانه، اما قاطع، موضوع عدم پرداخت حقوق و بیمه را مطرح کنید. به مدارک خود اشاره کرده و بر لزوم دریافت مطالبات‌تان تاکید نمایید.
نکات مهم در مذاکره:
- این گفتگو را به صورت حضوری یا با ارسال رسمی انجام دهید.
- خواسته خود را به صورت شفاف و واضح بیان کنید.
- به کارفرما فرصت دهید تا توضیحات خود را ارائه دهد.
- در صورت رسیدن به توافق، حتما توافقات صورت گرفته را به صورت کتبی ثبت کنید.
۳. مراجعه به اداره کار
اگر مذاکره با کارفرما بی‌نتیجه بود، می‌توانید برای احقاق حق خود به اداره کار مراجعه کنید. اداره کار، سازمانی دولتی است که وظیفه رسیدگی به اختلافات بین کارگر و کارفرما را بر عهده دارد. برای طرح شکایت در اداره کار، مراحل زیر را دنبال کنید:
- ثبت شکایت الکترونیکی: در حال حاضر، امکان ثبت شکایت از طریق سامانه‌ی روابط کار به نشانی https://pm.mcls.gov.ir/fa/samane وجود دارد.
- تهیه‌ی دادخواست: در صورتی که به ثبت شکایت الکترونیکی دسترسی ندارید، می‌توانید به صورت حضوری به اداره کار مراجعه کرده و دادخواست خود را تنظیم کنید.
- پیگیری پرونده: پس از ثبت شکایت، کارشناسان اداره کار پرونده‌ی شما را بررسی کرده و برای رسیدگی به آن اقدام می‌کنند. در این مرحله ممکن است جلسات داوری برای حل و فصل موضوع برگزار شود.
نکات مهم در مراجعه به اداره کار:
- برای تنظیم دادخواست، می‌توانید از راهنمایی و مشاوره‌ی کارشناسان حقوقی اداره کار استفاده کنید.
- همراه داشتن مدارک ذکر شده در بخش ۱، در روند رسیدگی به پرونده بسیار موثر است.
- در صورت لزوم، می‌توانید برای دفاع از حقوق خود، از وکیل کار استفاده کنید.
۴. طرح دعوی در مراجع قضایی
در صورتی که اداره کار نتوانست به شکایت شما رسیدگی کند و یا از نتیجه‌ی آن راضی نبودید، می‌توانید در مراجع قضایی طرح دعوی کنید. برای این کار، به دادگاه‌های کار مراجعه کرده و دادخواست مطالبه‌ی حقوق و بیمه معوقه را تنظیم کنید.
نکات مهم در طرح دعوی:
- طرح دعوی در دادگاه هزینه‌ی دادرسی به دنبال دارد.
- رسیدگی به پرونده در دادگاه ممکن است زمان بیشتری نسبت به اداره کار به طول انجامد.
- همراه داشتن مدارک و مستندات در این مرحله نیز ضروری است.
سایر راه‌های پیگیری مطالبات
علاوه بر روش‌های ذکر شده در بالا، می‌توانید از طریق مراجع زیر نیز برای احقاق حق خود اقدام کنید:
- مرکز داوری روابط کار: این مرکز به صورت تخصصی به حل و فصل اختلافات بین کارگر و کارفرما می‌پردازد.
- بازرسان کار: بازرسان کار موظف به نظارت بر حسن اجرای قوانین کار در کارگاه‌ها و واحدهای صنفی هستند. در صورت مشاهده‌ی هرگونه تخلفی، می‌توانید به آنها گزارش دهید.
- انجمن‌های صنفی: اگر در صنف یا شغل شما انجمن یا اتحادیه‌ای وجود دارد، می‌توانید برای پیگیری مطالبات خود به آنها نیز مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری
عدم پرداخت حقوق و بیمه توسط کارفرما، نقض حقوق مسلم شما به عنوان کارگر است. در صورت مواجهه با چنین مشکلی، سکوت نکنید و برای احقاق حق خود اقدام کنید. روش‌های مختلفی برای پیگیری مطالبات شما وجود دارد که در این مقاله به آنها اشاره شد. با جمع‌آوری مدارک، مذاکره با کارفرما، مراجعه به مراجع ذیصلاح و در صورت لزوم، طرح دعوی در مراجع قضایی می‌توانید به حقوق از دست رفته‌ی خود دست پیدا کنید.
به یاد داشته باشید:
- قانون از حقوق شما به عنوان کارگر حمایت می‌کند.
- برای پیگیری مطالبات خود از مراجع ذیصلاح کمک بگیرید.
- در صورت نیاز، از مشاوره و خدمات تکستا استفاده کنید.
در صورت داشتن هر سوال یا نیاز به اطلاعات بیشتر، می‌توانید در بخش نظرات زیر مطرح کنید.
