استقلال شغلی، رویایی شیرین برای بسیاری از افراد است. اما نبود امنیت شغلی و به تبع آن، نبود بیمه تامین اجتماعی چالشی نگران کننده می باشد. در این راستا سازمان تامین اجتماعی، با در نظر گرفتن این موضوع، راهکاری به نام “بیمه اختیاری” و “بیمه مشاغل آزاد” را برای این دسته از افراد در نظر گرفته است. اما سوال اصلی اینجاست که شرایط و مبلغ بازنشستگی در بیمه اختیاری و بیمه مشاغل آزاد چگونه است؟ در این مقاله، به طور کامل به این سوال پاسخ خواهیم داد. همراه ما باشید تا با خیالی آسوده، به استقبال آینده و دوران بازنشستگی بروید.
شرایط بازنشستگی در بیمه اختیاری و بیمه مشاغل آزاد
برای برخورداری از مستمری بازنشستگی در این دو نوع بیمه، شرایط زیر باید رعایت شود:
- داشتن حداقل سابقه بیمه: همانند بیمه کارفرمایی، برای برقراری مستمری بازنشستگی در بیمه اختیاری و بیمه مشاغل آزاد نیز به حداقل سابقه بیمه نیاز است. این رقم معمولا ۲۰ سال در نظر گرفته می شود. البته با پرداخت حق بیمه بیشتر، امکان کاهش این مدت نیز وجود دارد (با شرایط خاص).
- پرداخت حق بیمه به صورت منظم: برای برخورداری از مزایای بازنشستگی، پرداخت حق بیمه به صورت منظم و بدون وقفه، الزامی است. در صورت قطع شدن پرداخت حق بیمه، برای برقراری مجدد مزایا، فرد باید شرایط مربوط به “فوریت های تامین اجتماعی” را احراز نماید.
- رسیدن به سن بازنشستگی:
- در بیمه اختیاری مردان با سن 60 و زنان با سن 55 سالگی بازنشست محسوب می‌شوند.
- در بیمه مشاغل آزاد سن مردان برای بازنشستگی 60 سال با 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه تعیین شده است. برای زنان در بیمه مشاغل آزاد 45 سال سن و 30 سال پرداخت حق بیمه و یا 55 سال سن با سابقه 20 سال پرداخت حق بیمه مشخص شده است.
نحوه محاسبه مبلغ بازنشستگی در بیمه اختیاری و بیمه مشاگری آزاد
همانطور که اشاره شد، در هر دو نوع بیمه، فرد بیمه شده خود را کارفرما و کارگر تلقی می کند و حق بیمه را بر اساس درصدی از حداقل دستمزد سالانه پرداخت می نماید. (حداقل دستمزد سالانه توسط شورای عالی کار تعیین و اعلام می گردد). هر چه درصد حق بیمه انتخابی فرد بالاتر باشد، میزان مستمری بازنشستگی آینده وی نیز بیشتر خواهد بود.
نحوه محاسبه مبلغ بازنشستگی در این دو نوع بیمه به شرح زیر است:
- میانگین حقوق دوران بیمه پردازی: برای محاسبه مستمری بازنشستگی، ابتدا میانگین حقوق فرد بیمه شده در طول دوران بیمه پردازی محاسبه می گردد. این میانگین با در نظر گرفتن سوابق پرداختی و ضرایب مربوطه، توسط سازمان تامین اجتماعی تعیین می شود.
- ضریب حقوق بازنشستگی: سازمان تامین اجتماعی برای هر سال سابقه بیمه، ضریبی را در نظر می گیرد. این ضریب معمولا برای هر سال، حدود ۳.۵ درصد است.
- فرمول محاسبه مستمری بازنشستگی: (میانگین حقوق دوران بیمه پردازی) * (ضریب حقوق بازنشستگی * تعداد سال های سابقه بیمه) = مستمری بازنشستگی ماهیانه
مثال: فرض کنید فردی با ۲۰ سال سابقه بیمه در بیمه مشاغل آزاد، در طول دوران بیمه پردازی، به طور میانگین ماهیانه ۵ میلیون تومان حقوق دریافت کرده باشد. با در نظر گرفتن ضریب حقوق بازنشستگی ۳.۵ درصد، نحوه محاسبه مستمری بازنشستگی وی به شرح زیر خواهد بود:
- میانگین حقوق دوران بیمه پردازی: ۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان
- ضریب حقوق بازنشستگی (برای ۲۰ سال سابقه): ۳.۵% * ۲۰ سال = ۷۰%
- محاسبه مستمری بازنشستگی ماهیانه: (۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان) * (۷۰%) = ۳,۵۰۰,۰۰۰ تومان
با توجه به مثال فوق، فرد مذکور با داشتن ۲۰ سال سابقه بیمه و میانگین حقوق ۵ میلیون تومان، در صورت انتخاب درصد حق بیمه مناسب، می تواند از مستمری بازنشستگی ماهیانه ۳.۵ میلیون تومان بهره مند شود. (توجه داشته باشید که این مبلغ صرفا جهت مثال بوده و با توجه به درصد حق بیمه انتخابی، سابقه بیمه و میانگین حقوق دوران بیمه پردازی شما، ممکن است تغییر کند).
نکات مهم در مورد بازنشستگی در بیمه اختیاری و بیمه مشاغل آزاد
برای داشتن بازنشستگی با امنیت خاطر در این دو نوع بیمه، به نکات زیر توجه داشته باشید:
- انتخاب درصد حق بیمه مناسب: همانطور که در محاسبه مبلغ بازنشستگی مشاهده کردید، هرچه درصد حق بیمه انتخابی شما بالاتر باشد، مستمری بازنشستگی آینده تان نیز بیشتر خواهد بود. البته این موضوع بر میزان پرداختی ماهانه شما نیز تاثیر می گذارد. پس با در نظر گرفتن شرایط مالی خود، درصد حق بیمه مناسبی را انتخاب نمایید.
- پرداخت حق بیمه به صورت مستمر: هرگز پرداخت حق بیمه را به تعویق نیندازید. با پرداخت منظم و بدون وقفه، سابقه بیمه شما حفظ شده و در زمان بازنشستگی، از مستمری مناسب تری برخوردار خواهید شد.
- افزایش سابقه بیمه: برای برخورداری از مستمری بازنشستگی بالاتر، می توانید با ادامه پرداخت حق بیمه، سابقه بیمه خود را افزایش دهید. حتی اگر به سن بازنشستگی رسیده اید، با تداوم پرداخت حق بیمه، مستمری بازنشستگی شما در آینده، افزایش خواهد یافت.
- مشاوره با کارشناسان تامین اجتماعی: در صورت داشتن سوال یا ابهام در مورد نحوه محاسبه بازنشستگی، شرایط و ضرایب مربوطه، توصیه می شود با کارشناسان سازمان تامین اجتماعی در شعبه محل سکونت خود مشورت نمایید. آن ها راهنمایی های لازم را در اختیار شما قرار خواهند داد.
نتیجه گیری
استقلال شغلی، مزایای زیادی به همراه دارد. اما فراموش نکنید که برنامه ریزی برای دوران بازنشستگی نیز اهمیت دارد. با بهره مندی از بیمه اختیاری یا بیمه مشاغل آزاد، می توانید آینده ای روشن و با امنیت خاطر برای خود رقم بزنید. در این مقاله، به شرایط و مبلغ بازنشستگی در بیمه اختیاری و بیمه مشاغل آزاد پرداختیم. با در نظر گرفتن نکات ذکر شده و مشورت با کارشناسان سازمان تامین اجتماعی، می توانید بهترین تصمیم را برای داشتن بازنشستگی ایده آل اتخاذ نمایید.
