قانون تامین اجتماعی، چتری حمایتی برای آحاد جامعه به شمار می‌رود. این قانون با هدف حمایت از کارگران، کارفرمایان و بازنشستگان تدوین شده و مزایای مختلفی از جمله بازنشستگی، از کارافتادگی، بارداری و فوت را برای بیمه‌شدگان تحت پوشش خود در نظر گرفته است. اما در این میان، ماده ۸۹ قانون تامین اجتماعی، یکی از مواد کلیدی و تاثیرگذار بر میزان مستمری بازنشستگی است. در این مقاله، با مفاهیم، نکات کلیدی و تاثیر ماده ۸۹ قانون تامین اجتماعی به طور کامل آشنا می‌شویم.
۱. ماده ۸۹ قانون تامین اجتماعی چیست؟
ماده ۸۹، یکی از مواد مهم و کاربردی در قانون تامین اجتماعی است که به نحوه‌ی محاسبه‌ی مستمری بازنشستگی می‌پردازد. بر اساس این ماده، میزان مستمری بازنشستگی، با در نظر گرفتن دو عامل اصلی تعیین می‌شود:
- میانگین حقوق و دستمزد مشمول بیمه در دو سال آخر بیمه‌پردازی
- ضریب حقوق بازنشستگی
ضریب حقوق بازنشستگی نیز بر اساس سن و سابقه‌ی بیمه‌ی فرد بیمه‌شده در زمان بازنشستگی، توسط سازمان تامین اجتماعی تعیین می‌شود.
به بیان ساده‌تر، هر چه میانگین حقوق و دستمزد بیمه‌پردازی شما در دو سال آخر بالاتر باشد و سابقه‌ی بیمه‌ی بیشتری داشته باشید، ضریب حقوق بازنشستگی هم متعاقبا افزایش می‌یابد. در نتیجه، از مستمری بازنشستگی بالاتری در دوران پس از کار برخوردار خواهید شد.
۲. نکات کلیدی در خصوص ماده ۸۹ قانون تامین اجتماعی
برای درک بهتر ماده ۸۹ و تاثیر آن بر مستمری بازنشستگی، به چند نکته‌ی کلیدی توجه کنید:
- میانگین دو سال آخر: همانطور که اشاره شد، مبنای محاسبه‌ی مستمری، میانگین حقوق و دستمزد مشمول بیمه در دو سال آخر بیمه‌پردازی است. بنابراین، افزایش حقوق و دستمزد در سال‌های پایانی بیمه‌پردازی، تاثیر مثبتی بر میزان مستمری شما خواهد داشت.
- سابقه‌ی بیمه: هر سال سابقه‌ی بیمه‌پردازی، به افزایش ضریب حقوق بازنشستگی کمک می‌کند. پس تا زمان رسیدن به سن بازنشستگی، حداکثر تلاش خود را برای افزایش سابقه‌ی بیمه به کار بگیرید.
- انواع بازنشستگی: فرمول محاسبه‌ی مستمری بازنشستگی بر اساس ماده ۸۹، برای انواع مختلف بازنشستگی از جمله بازنشستگی پیش از موعد، بازنشستگی بابت مشاغل سخت و زیان‌آور و بازنشستگی جانبازی نیز کاربرد دارد. با این حال، ممکن است ضرایب و شرایط خاصی برای هر نوع بازنشستگی در نظر گرفته شود.
۳. محاسبه‌ی مستمری بازنشستگی بر اساس ماده ۸۹: مثالی برای درک بهتر
فرض کنید آقای «الف» با ۳۰ سال سابقه‌ی بیمه، در سن ۶۰ سالگی بازنشسته می‌شود. میانگین حقوق و دستمزد مشمول بیمه‌ی ایشان در دو سال آخر بیمه‌پردازی، ۵۰ میلیون تومان در سال بوده است.
محاسبه‌ی مستمری بازنشستگی:
- ضریب حقوق بازنشستگی: بر اساس سن و سابقه‌ی بیمه‌ی آقای الف، فرض می‌کنیم ضریب حقوق بازنشستگی وی، ۳.۶ باشد.
- میانگین ماهانه‌ی حقوق و دستمزد: ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان (میانگین سالانه) تقسیم بر ۱۲ ماه = ۴,۱۶۶,۶۶۷ تومان
- محاسبه‌ی مستمری ماهانه: ۴,۱۶۶,۶۶۷ تومان (میانگین ماهانه) x ۳.۶ (ضریب حقوق بازنشستگی) = ۱۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان
با توجه به این مثال، آقای الف با ۳۰ سال سابقه‌ی بیمه و میانگین حقوق و دستمزد ۵۰ میلیون تومان در دو سال آخر، مستمری ماهانه‌ی ۱۵ میلیون تومانی دریافت خواهد کرد.
۴. راهکارهایی برای افزایش مستمری بازنشستگی بر اساس ماده ۸۹
همانطور که دیدیم، ماده ۸۹ قانون تامین اجتماعی، تاثیر مستقیمی بر میزان مستمری بازنشستگی دارد. با رعایت چند نکته‌ی ساده، می‌توانید مستمری خود را در دوران بازنشستگی افزایش دهید:
- افزایش سابقه‌ی بیمه: تا زمانی که به سن بازنشستگی برسید، حداکثر تلاش خود را برای افزایش سابقه‌ی بیمه به کار بگیرید. می‌توانید با تمدید بیمه‌ی اختیاری و یا پرداخت حق بیمه‌ی دوره‌ی بیکاری، سابقه‌ی بیمه‌ی خود را افزایش دهید.
- افزایش حقوق و دستمزد مشمول بیمه: هر چه حقوق و دستمزد بیمه‌پردازی شما در سال‌های پایانی بالاتر باشد، میانگین دو سال آخر نیز افزایش می‌یابد. با ارتقای شغلی و افزایش حقوق، می‌توانید به طور غیرمستقیم بر میزان مستمری خود تاثیر بگذارید.
- انتخاب ضرایب بالاتر برای بیمه‌ی مشاغل سخت و زیان‌آور: اگر شرایط شغلی شما جزو مشاغل سخت و زیان‌آور محسوب می‌شود، با پرداخت حق بیمه‌ی بیشتر و انتخاب ضرایب بالاتر، می‌توانید از مزایای بازنشستگی پیش از موعد و مستمری بالاتر در دوران بازنشستگی برخوردار شوید.
- به خاطر داشته باشید که برنامه‌ریزی برای دوران بازنشستگی از همان ابتدای دوره‌ی کاری اهمیت دارد. با رعایت نکات ذکر شده و آگاهی از ماده ۸۹ قانون تامین اجتماعی، می‌توانید آینده‌ی مالی بهتری را برای خود در دوران بازنشستگی رقم بزنید.
نتیجه‌گیری
ماده ۸۹ قانون تامین اجتماعی، یکی از مواد کلیدی و تاثیرگذار بر میزان مستمری بازنشستگی است. با درک مفاهیم و نکات کلیدی این ماده، می‌توانید با برنامه‌ریزی و تلاش برای افزایش سابقه‌ی بیمه و حقوق و دستمزد، مستمری بازنشستگی خود را در آینده افزایش دهید. در این مقاله، ضمن بررسی مفاهیم ماده ۸۹، به نحوه‌ی محاسبه‌ی مستمری بازنشستگی و راهکارهای افزایش آن بر اساس این ماده پرداختیم. فراموش نکنید که داشتن آگاهی از قوانین و مقررات تامین اجتماعی، حق شما به عنوان بیمه‌شده است. با بهره‌گیری از این اطلاعات، می‌توانید از حداکثر مزایای بیمه‌ی تامین اجتماعی در دوران بازنشستگی و روزهای سخت بهره‌مند شوید.
امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد. اگر در مورد ماده ۸۹ قانون تامین اجتماعی، نحوه‌ی محاسبه‌ی مستمری بازنشستگی یا هر موضوع دیگری در این زمینه سوالی دارید، می‌توانید در بخش نظرات همین مقاله آن را مطرح کنید.
